Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng tác động mạnh mẽ đến các hệ sinh thái, đặc biệt là vùng ven biển, việc nâng cao năng lực quản lý và ứng dụng công nghệ mới trở thành nhu cầu cấp thiết. Ngày 09/9, tại Khách sạn Ngọc Giàu, phường Rạch Giá, tỉnh An Giang, Viện Biến đổi Khí hậu – Trường Đại học An Giang đã phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang tổ chức lớp tập huấn “Đánh giá và quản lý hệ sinh thái ven biển”.
Buổi khai giảng có sự tham dự của TS. Nguyễn Trần Nhẫn Tánh – Viện trưởng Viện Biến đổi Khí hậu; Đại diện ông Phan Phi Hùng – Trưởng phòng Thông tin tuyên truyền Trung tâm Khuyến nông và cùng 15 học viên từ các đơn vị trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường.
Phát biểu khai giảng, TS. Nguyễn Trần Nhẫn Tánh nhấn mạnh: Hệ sinh thái ven biển không chỉ là lá chắn tự nhiên chống lại thiên tai, mà còn đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội của địa phương. Do đó, việc ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và các mô hình tiên tiến như InVEST sẽ giúp cán bộ quản lý có công cụ khoa học, khách quan và hiện đại để đưa ra quyết định chính xác, kịp thời.
Khóa tập huấn diễn ra trong 3 ngày, với các nội dung trọng tâm và thiết thực về Kỹ năng chuyển đổi số và sử dụng công nghệ số; Giới thiệu về chuyển đổi số, công nghệ số trong quản lý hệ sinh thái ven biển; Thực hành QGIS như cài đặt, xử lý dữ liệu vector/raster, quản lý Layer, Symbology, AOI, công cụ phân tích, truy vấn dữ liệu, tạo bản đồ in. Hướng dẫn xây dựng dữ liệu đầu vào (Threats, Sensitivity, LULC, Threats maps) và thực hành chạy mô hình, phân tích tác động và đọc kết quả. Ngoài ra, còn xây dựng bảng tiêu chí (cường độ, tần suất, quản lý) và bảng tương tác Habitat-Stressor. Tạo bản đồ stressors (tàu thuyền, công nghiệp, đô thị hóa) và habitat (rừng ngập mặn, san hô, cỏ biển). Thực hành chạy mô hình, đọc kết quả và tổng kết. Học viên tham gia lớp tập huấn kỳ vọng sẽ vận dụng thành thạo công cụ công nghệ số, góp phần xây dựng hệ thống quản lý bền vững, bảo vệ hệ sinh thái ven biển trước thách thức của biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế – xã hội.
Khóa tập huấn do TS. Trần Ngọc Châu; ThS. Nguyễn Hữu Linh và cử nhân Mai Quốc Thắng là các chuyên gia Viện Biến đổi Khí hậu trực tiếp giảng dạy. Các buổi học đều kết hợp lý thuyết và thực hành trên máy tính, giúp học viên có thể ứng dụng ngay kiến thức vào công việc quản lý thực tiễn.
Điểm nhấn quan trọng của chương trình lớp tập huấn không chỉ trang bị kiến thức chuyên môn mà còn thể hiện sự đồng hành của Viện Biến đổi Khí hậu cùng địa phương trong công tác đào tạo nguồn nhân lực, đóng góp thiết thực cho chiến lược phát triển xanh, bền vững của tỉnh An Giang nói riêng và khu vực đồng bằng sông Cửu Long nói chung.
(1) InVEST (viết tắt của Integrated Valuation of Ecosystem Services and Tradeoffs – Đánh giá tích hợp các dịch vụ và đánh đổi hệ sinh thái) là một bộ công cụ mô hình được sử dụng để lập bản đồ, lượng giá các dịch vụ hệ sinh thái tự nhiên được hợp tác phát triển bởi các nhà nghiên cứu từ Đại học Stanford, Bảo tồn thiên nhiên (TNC) và Quỹ Động vật hoang dã thế giới (WWF). Mô hình này sử dụng dữ liệu về môi trường để khám phá những thay đổi trong hệ sinh thái có khả năng ảnh hưởng như thế nào đến lợi ích cho con người, từ đó đưa ra các kịch bản phát triển nhằm xây dựng chính sách về quản lý tài nguyên thiên nhiên (Duarte et al., 2016; Guerry và cộng sự, 2012).
(2) Phần mềm QGIS (Quantum Geographic Information System) là một ứng dụng mã nguồn mở dành cho hệ thống thông tin địa lý (GIS). Nó cho phép người dùng tạo, chỉnh sửa, phân tích và trực quan hóa dữ liệu không gian một cách hiệu quả. QGIS hỗ trợ nhiều định dạng dữ liệu khác nhau, từ vector đến raster, và cung cấp các công cụ mạnh mẽ để xử lý và phân tích thông tin địa lý (https://viet-thanh.vn/).
Bài và ảnh: Lê Hoàng Huỳnh
