Thỏ được nuôi khắp các nước trên thế giới với nhiều mục đích khác nhau, với mục đích chính sản xuất thịt, da, động vật thí nghiệm, thú cưng và khai thác các sản phẩm sữa và nội tạng cho mỹ phẩm và y học. Thịt thỏ có giá trị dinh dưỡng rất phù hợp cho con người do thơm ngon, tính mát, đạm cao, ít béo và ít cholesterol. Trong những năm gần đây ngành chăn nuôi đã và đang phát triển, trong đó nuôi thỏ là một trong những nghề sinh sống của một số người dân nông thôn.
Nuôi thỏ không tốn nhiều vật liệu, làm chuồng rẻ tiền, thức ăn chủ yếu cho thỏ là cỏ, rau, phụ phẩm nông nghiệp và có thể bổ sung đạm như bột cá để nâng cao năng suất.
Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) có những điều kiện thuận lợi để phát triển mạnh nghề chăn nuôi thỏ như: rau, cỏ, các loại phụ phẩm, đặc biệt là rau muống. Chất lượng khẩu phần ăn của thỏ chiếm tỷ lệ giá thành sản xuất lớn và là một trong những yếu tố chính quyết định hiệu quả chăn nuôi. Do đó, để chăn nuôi thỏ đạt được năng suất tốt, thỏ cần được cung cấp khẩu phần cân đối về đạm, năng lượng, chất lượng và số lượng bột cá nguồn bổ sung đạm trong thức ăn. Tuy nhiên, bột cá sẽ phụ thuộc vào sản lượng đánh bắt cá, dự kiến sẽ giảm trong những năm tới do nguy cơ cạn kiệt tài nguyên biển.
Theo nghiên cứu cho thấy côn trùng có giá trị dinh dưỡng cao, hàm lượng đạm thô dao động từ 9,45% đến 81%. Mặt khác, trong thực tế có nhiều loại côn trùng có thể nuôi với số lượng lớn để làm thức ăn cho động vật như: dế, ruồi lính đen, sâu gạo, gián… Trong số các loài côn trùng này, dế nhà (Acheta domestica L), đã được nuôi phổ biến và thích nghi tốt với vùng ĐBSCL. Bột dế nhà có hàm lượng đạm cao và cân bằng thành phần amino acid thiết yếu và được báo cáo là thích hợp trong khẩu phần ăn của nhiều loại gia súc độc vị. Mặt khác, dế nhà có thể được nuôi dưỡng dễ dàng và quản lý tốt ở nông hộ chăn nuôi nhỏ do kỹ thuật áp dụng đơn giản và dễ dàng ứng dụng.
Côn trùng làm bột dế nhà có thể là nguồn đạm thô thay thế trong khẩu phần ăn gia súc và gia cầm vì chúng có giá trị dinh dưỡng cao, đặc biệt là về đạm thô, chất béo, khoáng chất và vitamin. Hầu hết các loài côn trùng có sự cân bằng acid amin thiết yếu so với hầu hết các loại ngũ cốc. Thực liệu giàu đạm không kém bột cá là bột dế nhà, không chỉ giàu protein mà còn giàu axit béo không bão hòa mạch dài, khoáng và vitamin…cần thiết trong chăn nuôi.
Theo nghiên cứu bột dế nhà có hàm lượng đạm dao động từ 52,3% đến 62,57%. Giá trị dinh dưỡng của bột dế có sự khác biệt do ảnh hưởng của nhiều yếu tố như: thức ăn cho ăn, tuổi thu hoạch, chế biến, bảo quản, địa điểm, môi trường chăn nuôi.
Bột dế nhà có thể sử dụng như nguồn protein thay thế bền vững, giảm phụ thuộc vào bột cá vốn khan hiếm và giá thành cao. Để phát triển chăn nuôi thỏ có hiệu quả kinh tế cao và bền vững thì việc nghiên cứu tìm các khẩu phần ăn hợp lý trên cơ sở phối hợp các nguồn cây cỏ với thức ăn hỗn hợp và có thể sử dụng bột dế thay thế bột cá nhằm chủ động nguồn nguyên liệu, giảm chi phí và hướng đến chăn nuôi an toàn sinh học và bền vững.
Bài và ảnh: Trương Thanh Phong
