Trong những năm gần đây, sản xuất nông nghiệp tại xã Nhơn Mỹ, tỉnh An Giang đang chứng kiến sự thay đổi rõ rệt cả tư duy lẫn hành động của người nông dân. Từ canh tác theo tập quán cũ, phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm và lao động thủ công, nay bà con nông dân đã mạnh dạn tiếp cận và áp dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ trong khâu sản xuất lúa, hướng đến mục tiêu giảm chi phí, tăng năng suất, nâng cao chất lượng và giá trị hạt gạo.
Thành quả này không đến một cách tự phát, mà là kết quả của quá trình chuyển đổi tư duy sản xuất thông qua các mô hình khuyến nông hiệu quả được triển khai trên địa bàn trong những năm qua. Các mô hình ấy không chỉ là nơi thử nghiệm, mà còn là “trường học thực tế” giúp nông dân thay đổi cách nghĩ, cách làm, dần hình thành tư duy sản xuất theo hướng hiện đại gắn với liên kết tiêu thụ.
Trước đây, người dân Nhơn Mỹ chủ yếu trồng lúa để đảm bảo lương thực, sản xuất còn manh mún, nhỏ lẻ, chi phí cao và hiệu quả thấp. Nhiều hộ nông dân vẫn duy trì tập quán sạ dày, bón phân nhiều, phun thuốc liên tục, điều này không chỉ làm tăng chi phí mà còn ảnh hưởng đến môi trường, giảm sức sống của đất.
Nhưng vài năm gần đây, nhờ sự đồng hành của các chương trình khuyến nông, tư duy người dân trồng lúa đã dần được thay đổi. Nông dân bắt đầu quan tâm đến hiệu quả kinh tế, tiết kiệm đầu vào, tăng lợi nhuận, thay vì chỉ đuổi theo năng suất.
Một trong những thay đổi nổi bật nhất là việc ứng dụng công nghệ từ khâu gieo sạ đến thu hoạch. Các mô hình trình diễn do Trạm Khuyến nông phối hợp triển khai sử dụng máy bay không người lái (drone) để phun thuốc, bón phân đã giúp nông dân thấy rõ lợi ích của cơ giới hóa.
Nhờ áp dụng máy móc, lượng giống gieo giảm từ 150–200kg/ha xuống còn khoảng 100-120 kg/ha, nhưng năng suất vẫn ổn định, thậm chí cao hơn. Một mô hình khác cũng mang lại hiệu quả rõ rệt là ứng dụng phân bón công nghệ cao trong canh tác lúa. Việc sử dụng phân hữu cơ vi sinh phân bón tan chậm.… đã giúp giảm 20-25% lượng phân hóa học, qua đó chi phí đầu vào giảm 1–1,2 triệu đồng/ha, năng suất tăng 0,3–0,5 tấn/ha và đất được cải thiện độ phì nhiêu, cây lúa khỏe và cho hạt chắc, sáng đẹp hơn.
Một điểm nhấn ấn tượng tại Nhơn Mỹ là mô hình SRP trồng hoa ven bờ ruộng như cúc, hướng dương, sao nhái không chỉ mang lại vẻ đẹp tươi mới, tạo quan cảnh cho đồng ruộng mà còn thu hút ong, bướm và thiên địch có lợi, giúp giảm sâu bệnh và cân bằng sinh thái, nhưng hiệu quả mang lại vượt xa mong đợi. Nông dân dần hiểu rằng “làm nông sạch” không chỉ vì sức khỏe, mà còn là cách để bảo vệ môi trường sống và giữ đất canh tác bền vững lâu dài.
Hình ảnh những thửa ruộng lúa xen lẫn sắc hoa vàng, hoa tím đã trở thành biểu tượng cho tư duy sản xuất hài hòa giữa kinh tế và sinh thái, hướng đi tất yếu của nền nông nghiệp hiện đại. Song xã Nhơn Mỹ còn tích cực ứng dụng các loại phân bón công nghệ mới, đặc biệt là phân tan chậm, phân hữu cơ vi sinh và các chế phẩm sinh học bổ sung vào trong đất.
Từ kết quả các mô hình khuyến nông, xã đang từng bước khẳng định vị thế là địa phương đi đầu trong đổi mới tư duy sản xuất lúa. Trong thời gian tới, sẽ tiếp tục nhân rộng các mô hình hiệu quả, đặc biệt là vận động nông dân tham gia vào đề án 1 triệu hecta vùng chuyên canh sản xuất lúa chất lượng cao phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu long đên năm 2030, đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp, hình thành các tổ hợp tác, hợp tác xã kiểu mới, giúp nông dân liên kết chặt chẽ hơn với doanh nghiệp và thị trường tiêu thụ.
Với sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền địa phương và hệ thống khuyến nông, đặc biệt là ý chí đổi mới của người nông dân, tin rằng xã Nhơn Mỹ sẽ trở thành điểm sáng của An Giang trong hành trình xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, xanh và bền vững, nơi mỗi cánh đồng không chỉ mang lại hạt gạo no ấm mà còn là biểu tượng của trí tuệ và khát vọng vươn lên.
Bài và ảnh: Võ Thị Cẩm Mát
