Đất lúa từng chai cứng
Tại xã Long Kiến, tỉnh An Giang những ngày đầu mùa thu 2025 không khó để bắt gặp hình ảnh người nông dân tất bật ngoài đồng, tay thoăn thoắt chăm sóc cây bắp non hơn 1 tháng tuổi. Đó là nông dân Nguyễn Văn Gỏi, người chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang trồng bắp non thu nhập tốt.
Ít ai nghĩ rằng, nơi từng trồng lúa trước đây lại có ngày cho thu nhập ổn định và cao hơn nhờ cây bắp non. “Ngày trước, tôi cũng như bao bà con quanh đây, quanh năm gắn bó với mấy vụ lúa, có xen thêm vụ mè. Ba vụ lúa, một vụ mè, đất bị cày xới nhiều quá, máy móc làm nặng nề khiến đất chai cứng, không còn phù sa. Làm cực lắm mà thu nhập chẳng đáng bao nhiêu” – ông Gỏi nhớ lại.
Trước năm 2013, đồng ruộng của ông không khác gì những mảnh ruộng ven sông khác: một màu lúa xanh rồi vàng úa. Nhưng hiệu quả kinh tế giảm sút rõ rệt. Ông trăn trở: “Làm lúa kiểu đó hoài, đất kiệt, người cũng kiệt, chẳng dư đồng nào để lo cho gia đình”.
Bước ngoặt từ cây bắp non
Năm 2013, sau nhiều lần tham quan, học hỏi mô hình trồng bắp non tại các xã lân cận, ông quyết định chuyển đổi. “Lúc đầu cũng run lắm, vì quen với cây lúa rồi. Nhưng tôi nghĩ đất không thể bỏ hoang, phải tìm cách khác để nó sống lại”, ông chia sẻ.
Từ đó, ông Gỏi cải tạo đất, xuống giống bắp non. Giống bắp Thái được chọn vì phù hợp với thổ nhưỡng, lại được Công ty Antesco (chuyên chế biến rau củ xuất khẩu) bao tiêu sản phẩm với giá ổn định 16.000 đồng/kg.
Theo ông, từ lúc xuống giống đến khi thu hoạch chỉ khoảng 65 ngày. Trên diện tích 4.000 m², mỗi vụ ông thu hoạch khoảng 2,3 tấn bắp non đạt chuẩn. Ngoài ra, ông còn tận dụng bán thêm 1,2 tấn bắp trèo – loại bắp nanh không đạt tiêu chuẩn nhưng lại được thương lái mua về làm thức ăn cho gia súc hoặc dùng trong chế biến dân dã.
Tính bình quân một năm 4 vụ, sau khi trừ chi phí, ông thu 80 đến 100 triệu đồng, có năm còn cao hơn. “Nhờ tận dụng công nhà, gia đình làm lấy, không phải thuê mướn nhiều nên giảm chi phí đáng kể. Bắp non coi vậy mà nhẹ công hơn lúa”, ông Gỏi cười hiền.
Một ngày thường của người trồng bắp
Mỗi sáng, ông Gỏi thức dậy từ tờ mờ sương, khi gió từ sông Hậu còn mát lạnh. Sau khi uống chén trà, ông ra thăm ruộng, ngó từng luống bắp thẳng tắp. Ông tỉ mỉ kiểm tra từng bẹ lá, quan sát sâu bệnh, độ ẩm. “Trồng bắp non phải chăm đều, không để nước ngập, cũng không để hạn. Phân thì bón theo từng giai đoạn, có thế trái mới mẩy”- ông giải thích.
Vụ bắp nào cũng vậy, giai đoạn chăm sóc cây non vất vả nhất, còn đến lúc thu hoạch thì không khí lại rộn ràng. Mỗi khi đến kỳ bẻ bắp, cả gia đình từ vợ, con đến cháu đều cùng nhau ra ruộng. Tiếng cười nói, tiếng bắp non tách khỏi bẹ nghe rộn ràng cả một góc đồng.
Niềm tin từ bà con và hàng xóm
Ông Nguyễn Văn Hậu, một hàng xóm, kể: “Hồi ổng Gỏi bỏ lúa, qua trồng bắp, nhiều người cười, nói chắc làm chơi thôi. Ai dè đâu giờ thấy ổng làm ăn ngon lành, thu nhập cao hơn, ai cũng bắt đầu học theo. Tôi cũng dự định chuyển một phần đất sang bắp non.”
Một anh nông dân khác nói thêm: “Bắp non dễ bán, lại có công ty bao tiêu. Chúng tôi yên tâm làm, không lo bị ép giá như nhiều loại nông sản khác. Ông Gỏi coi như người tiên phong ở đây, dám nghĩ dám làm”.
Mô hình của ông Gỏi rất thành công, phù hợp với chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở địa phương. So với lúa, trồng bắp non hiệu quả cao gấp nhiều lần, tận dụng được đất, lại giảm áp lực về nước tưới trong mùa khô. Địa phương cũng khuyến khích bà con nhân rộng mô hình này.
Hiện toàn xã đã có hàng chục hộ học theo cách làm của ông Gỏi, tổng diện tích lên đến hơn chục hecta. “Nếu bà con đồng thuận, sau này có thể thành lập tổ hợp tác, liên kết sản xuất để nâng cao giá trị, đồng thời giảm rủi ro về thị trường”, cán bộ nông nghiệp xã Long Kiến cho biết thêm.
Không chỉ là chuyện kinh tế
Bên cạnh lợi nhuận, ông Gỏi còn thấy vui vì giữ được cái nghề gắn bó với ruộng đồng. “Làm nông tuy vất vả nhưng được nhìn thấy đồng ruộng xanh tốt, lòng cũng nhẹ nhàng. Mình sống nhờ đất, nên cũng phải biết trả lại cho đất” – ông tâm sự.
Lan tỏa cách làm hay
Nhiều đoàn nông dân từ các xã khác trong ngoài xã cũng tìm đến nhà ông để tham quan, học hỏi. Ông Gỏi không giấu nghề, sẵn sàng chia sẻ từ cách chọn giống, bón phân, đến xử lý đất. “Nông dân mình mà giấu nhau thì khó khá được. Ai hỏi, tôi chỉ hết, miễn sao bà con cùng có cái ăn cái mặc” – ông cười mộc mạc.
Thậm chí, một số thương lái còn đến đặt hàng trực tiếp, mua thêm bắp trèo, càng giúp tăng thêm nguồn thu nhập.
Tương lai của những cánh đồng bắp non
Khi được hỏi về dự định sắp tới, ông Gỏi cho biết sẽ tiếp tục duy trì diện tích bắp non, đồng thời dự tính mở rộng thêm nếu có điều kiện. “Mình làm tới đâu chắc tới đó, giữ uy tín với công ty bao tiêu. Chỉ mong sao giá cả ổn định, bà con yên tâm sản xuất” – ông bày tỏ.
Câu chuyện của ông Nguyễn Văn Gỏi ở ấp An Hưng, xã Long Kiến không chỉ là thành công của một cá nhân, mà còn là minh chứng cho sự mạnh dạn đổi mới tư duy của người nông dân An Giang. Từ mảnh đất lúa từng chai cứng, nay bắp non xanh mướt, đem lại cuộc sống khấm khá hơn cho gia đình và mở ra hướng đi mới cho cả cộng đồng.
Bài và ảnh: Bảo Phong
